ไมยราบ : Sensitive plant
ชื่ออื่นๆ : หญ้าปันยอด Ya pan yot , หญ้าจิยอบ Ya chi yop (Northern); กระทืบยอด Kra thuep yot, หนามหญ้าราบ Nam ya rap (Chanthaburi); กะหงับ Ka ngap (Peninsular); ก้านของ Kan khong (Nakhon Si Thammarat);
นาหมื่อม้ะ Na-mue-ma (Karen-Mae Hong Son); ไมยราบ Maiyarap, ระงับ
ชื่อสามัญ : common sensitive plant; paklab, sampeas (Cambodia), daoen kaget kaget(Indonesia) mala malu (Malaysia), makahiya (Philippines), mai yarap (Thailand) mac co (Vietnam)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Mimosa pudica L.
ชื่อพ้อง : Mimosa tetrandra Humb. & Bonpl. ex Willd.
Mimosa pudica L. var. tetrandra (Willd.) DC.
Mimosa unijuga Duch. & Walp.
Mimosa pudica L. var. unijuga (Duch. & Walp.) Griseb.
วงศ์ : Mimosaceae
ถิ่นกำเนิด : มีถิ่นกำเนิดในแถบอเมริกาใต้ ซึ่งประเทศไทยได้มีการนำเข้ามาโดยกรมทางหลวงเพื่อนำมาใช่คลุมหน้าดิน พบกระจายทั่วไปในเขตร้อน ประเทศไทยพบได้ทั่วทุกภาค เป็นวัชพืชขึ้นได้ในที่ชื้นแฉะ และข้างทางเปิดโล่ง ออกดอกตลอดปี
ลักษณะพฤกษศาสตร์ : จัดเป็นไม้ล้มลุกที่มีอายยุหลายปี มักแผ่ทอดเลื้อยตามพื้นดิน บางครั้งจะสูงถึง 1 เมตร ต้นมีน้ำตาลแดง มีหนามขนาดเล็ก และมีขนหยาบๆปกคลุมที่ลำต้น แกนก้านใบและท้องใบรวมไปถึงช่อดอก และขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด
ใบ ไมยราบ จัดเป็นใบประกอบแบบขนนก 2 ชั้น แกนกลางรวมกับก้านใบมีความยาวประมาณ 2.5-5 เซนติเมตร ส่วนใบย่อยมี 1-2 ใบ มีความยาวประมาณ 1.5-7 เซนติเมตร โดยใบย่อยจะมีอยู่ประมาณ 12-25 คู่ ลักษณะคล้ายรูปขอบขนานหรือคล้ายๆ รูปเคียวยาวประมาณ 0.5-1 เซนติเมตร
ดอก ไมยราบ ออกดอกเป็นช่อกลมสีชมพู เป็นดอกเดี่ยวหรือดอกคู่ ออกที่บริเวณซอกใบ ก้านดอกมีความยาวประมาณ 2.5-4 เซนติเมตร ดอกมีจำนวนมาก ไร้ก้าน มีกลีบเลี้ยงขนาดเล็กมากประมาณ 0.1 มิลลิเมตร กลีบดอกจะคล้ายกับรูประฆังแคบ มีความยาวประมาณ 2 มิลลิเมตร กลีบดอกจะมนกลม มีความยาวประมาณ 0.5-0.8 มิลลิเมตร มีเกสรตัวผู้อยู่ 4 อัน และมีรังไข่ยาวประมาณ 0.5 มิลลิกรัม
ผล ไมยราบ มีลักษณะเป็นฝักแห้ง แบน ยาวเรียว ฝักมีหลายฝักในแต่ละช่อดอก ลักษณะเป็นรูปขอบขนาน ตรงและยาวประมาณ 1.5-1.8 เซนติเมตร มีขนแข็งปกคลุมตามสันขอบผล ส่วนเมล็ดมีสีน้ำตาลอ่อน เมล็ดแบนเป็นสันนูนตรงกลาง หนึ่งผลมีเมล็ดประมาณ 2-5 เมล็ด ผลหักตามรอยคอด
ไมยราบ เป็นพืชล้มลุกที่มีลักษณะพิเศษ คือ หากได้รับแรงสั่นสะเทือน ก้านและใบก็จะตอบสนองด้วยการหุบตัวลงอย่างรวดเร็ว และยังเป็นพืชที่จัดอยู่ในตระกูลและมีคุณสมบัติใกล้เคียงกันเช่นเดียวกับผักกระเฉด
ประโยชน์ ไมยราบมีสรรพคุณมากมาย โดยส่วนที่นำมาใช้ก็ได้แก่ ราก ลำต้น ใบ ดอก ผล
ทั้งต้น มีสรรพคุณในการ ช่วยบำรุงร่างกาย ต้นแห้งนำมาต้มกับน้ำกินช่วยแก้อาการอ่อนเพลียได้ ไมยราบทั้งต้นนำมาสับเป็นชิ้นเล็กๆ แล้วนำมาตากจนแห้งสนิทและนำมาต้มกินต่างน้ำ สามารถช่วยรักษาโรคกษัยได้ ช่วยแก้เบาหวาน ลดระดับน้ำตาลในเลือด เพราะสารสกัดน้ำจากต้นและรากของไมยราบขนาน 20 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมสามารถออกฤทธิ์ช่วยลดระดับน้ำตาลได้เทียบเท่ากับการใช้ยามาตรฐานโทลบูตาไมด์ (Tolbutamide) ขนาด 100 มก./กก. น้ำหนักตัว โดยจะออกฤทธิ์ได้อย่างต่อเนื่องนานถึง 5 ชั่วโมง ทุกส่วนของต้นนำมาหั่นแล้วคั่วโดยใช้ไฟอ่อนๆ จะมีกลิ่นหอมสามารถนำไปชงดื่มแทนชา ช่วยลดระดับระดับคอเลสเตอรอลได้ ช่วยขับโลหิตช่วยแก้เด็กเป็นตานขโมย ช่วยแก้ตานซางในเด็กเล็ก ช่วยแก้อาการปวดศีรษะ ช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ ช่วยทำให้สงบประสาท ช่วยแก้อาการตาบวม ตาเจ็บ ช่วยแก้ไข้ออกหัด ช่วยแก้กระเพาะอาหารและลำไส้อักเสบ ช่วยขับและช่วยแก้ทางเดินปัสสาวะอักเสบ ช่วยแก้นิ่ว ขับนิ่ว ช่วยแก้ไส้เลื่อน ด้วยการนำทุกส่วนของต้นมาต้มกิน ช่วยขับระดูขาว ช่วยแก้ไตพิการ ช่วยแก้อาการผื่นคันตามตัว ช่วยแก้แผลฝี ช่วยแก้อาการปวดข้อ ช่วยแก้อาการบวมตามเนื้อตามตัว ช่วยแก้อาการปวดหลังปวดเอว หรือจะนำมาผสมกับดอกคำฝอย ใบเตยหอม ใบหม่อน ทองพันชั่ง โดยใช้ไมยราบเป็นตัวยาหลักในการต้มดื่มเพื่อสุขภาพและช่วยแก้อาการปวดหลังได้ ช่วยแก้หัด และขับน้ำนม และสารบริสุทธิ์สกัดจากต้นของไมยราบ สามารถนำมาใช้ทำเป็นโทนเนอร์เช็ดหน้าหลังอาบน้ำ เพื่อใช้ฆ่าเชื้อที่เป็นสาเหตุของการเกิดสิวและทำความสะอาดผิวหน้าได้อีกด้วย
ราก ช่วยในการระงับประสาท ช่วยทำให้ตาสว่าง ช่วยแก้อาการไอ ช่วยขับเสมหะ ช่วยแก้หลอดลมอักเสบเรื้อรัง ช่วยบำรุงกระเพาะอาหาร ช่วยแก้อาการบิด ท้องร่วง ช่วยแก้ปัญหาระบบย่อยอาหารของเด็กไม่ดีได้ ช่วยแก้ริดสีดวงทวาร ช่วยรักษาโรคปวดช่วงเวลามีประจำเดือน ช่วยแก้เริม ช่วยแก้อาการงูสวัด ช่วยแก้ไฟลามป่า ช่วยรักษาโรคพุพอง ช่วยรักษาแผลเรื้อรังต่างๆ
ใบ ช่วยรักษาแผลฝีหนอง ใบไมยราบนำมาตำพอกช่วยแก้อาการปวดบวมได้
สถานที่ : อำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์
อ้างอิง :
ไมยราบ . http://frynn.com/%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B8%A2
สารานุกรมพืชในประเทศไทย. ไมยราบ. http://web3.dnp.go.th/botany/detail.aspx?
wordsLinkno=0&words=ไมยราบ&typeword=word
Baby Joseph, Jency George, Jeevitha Mohan. Pharmacology and Traditional Uses of Mimosa pudica. http://www.ijpsdr.com/pdf/vol5-issue2/1.pdf
BGO Plant Database, The Botanical Garden Organization : http://www.qsbg.org/ database/botanic_book%20full%20option/search_detail.asp?botanic_id=1503
Mimosa pudica L. sensitive plant : http://www.fs.fed.us/global/iitf/pdf/shrubs/
Mimosa% 20pudica.pdf
Mimosa pudica : http://www.iucnredlist.org/details/175208/0
Biological
Control of Weeds: Southeast Asian Prospects . http://aciar.gov.au/
files/ node/ 2160/MN26%20Part%208.pdf
NILESH KUMAR1, PALWINDER KAUR2, KUNTAL DAS3, SUDIPTA CHAKROBORTY. MIMOSA
PUDICA L. A SENSITIVE PLANT. http://ijppsjournal.com/Vol1Issue2/152%20R1.pdf
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น